whiskypedia / whisky woordenboek

Whisky woordenboek / whiskypedia: Overige terminologie

Afdronk

De smaak die achter blijft nadat men de whisky doorslikt heet finish, ofwel afdronk. Whisky staat bekend om de complexiteit van de smaken in de afdronk, vergeleken met andere sterke dranken. Hier kunnen tasting notes van worden gemaakt. Wat vaak meespeelt bij het omschrijven van de afdronk zijn de termen kort, medium of lang. Download onze tasting notes HIER voor je eigen proeverij.

ABV, is de Engelse afkorting voor de standaardmeting met betrekking tot het alcoholpercentage dat een drank bevat. Dit komt neer op het percentage alcohol (ethanol) dat een bepaald volume drank bevat.

Dit is, om precies te zijn, het aantal milliliter aan pure ethanol in 100 ml vloeistof bij een temperatuur van 20 °C (68 °F). Het aantal milliliter pure ethanol is de massa gedeeld door de dichtheid bij 20 °C (68 °F), wat neerkomt op 0,78923 g/ml. Abv is een wereldwijde standaard en is te zien op haast iedere alcohol bevattende fles drank.

Angel’s share

Ieder jaar dat whisky rijpt in een houten vat, verdampt er ongeveer 2% van de inhoud van dat vat. De distilleerderijen noemen dit met een warme uitdrukking: ‘het deel dat zij aan de engelen afstaan’, of reserveren voor de engelen. In het Engels heet dit “The Angel’s Share”. Houten vaten zijn poreus en zuigen een deel van de whisky op. Een deel kan dan aan de buitenkant verdampen.

Van een whisky die bijvoorbeeld 10 jaar gerijpt heeft in een vat, is al snel 20% (een vijfde deel!) van de whisky verdwenen uit het vat. Sommige whisky’s rijpen maar twee of vijf jaar, maar veel whisky’s rijpen 8 jaar, 10, 12, 15, 18 jaar of nog veel langer.

De hoeveelheid whisky die men de engelen gunt is dus ongeveer 2% per jaar, maar hangt onder andere af van de grootte van het houten vat. Hoe kleiner het vat, hoe meer verdamping. De kwaliteit (dichtheid) van het hout speelt ook mee. Het Amerikaanse witte eiken is erg hard en zal minder doorlaten. Liggen de vaten in een droge omgeving, dan verdampt er meer (Taiwan, 12%!) dan in bijvoorbeeld het vochtige Schotland. Zie ook ‘Devil’s cut’.

Blended grain

Twee of meer single grains bij elkaar. Zie je niet vaak, voorbeelden zijn 808 en Hedonism.

Blended malt

Twee of meer single malts bij elkaar, zoals Monkey Shoulder (Bij het omscheppen van de gerst gingen de schouders van de mannen hangen, vandaar de naam).

Blended whisky

Single malt en single grain bij elkaar zoals Johnny Walker red label.
Blends zijn vlakker, minder uitgesproken, toegankelijker en betaalbaarder. Single Malts zijn uitgesprokener van smaak.

Blind drunk

De vroege distilleerders beseften niet dat de methanol (de foreshots) in whisky zeer schadelijk was voor drinkers. Zware drinkers raakten destijds vaak hun zichtvermogen kwijt. Hier komt de Engelse term ‘blind drunk’ vandaan.
 De meest bijzondere term wat ons betreft in whiskypedia / whisky woordenboek.

Bottelen

Medewerkers brengen de whisky vanuit het rijpingsvat over in flessen (bottelen) voor de verkoop.

Calling the shots

In onze huidige tijd: “Taking charge of any situation by making decisions”.

Het komt oorspronkelijk uit het meest kritieke deel van het whisky productie proces. “The shots” verwijst naar de vloeistoffen die uit de Still komen ná destillatie. De eerste vloeistoffen, de Foreshots, waren/zijn giftig. Het was/is een verantwoordelijke taak om te zorgen dat ze niet in de drank terecht kwamen. Dit geldt ook voor de laatste vloeistoffen (de Aftershots of Fusal Oils), die ná de Middle Cut door de nek komen, alcoholisch zwak zijn en onplezierig om te drinken.

Heel vroeger testte men met buskruit hoe hoog het alcohol percentage was (dat van de Foreshots lag hoger dan dat van de Middle Cut, zij kwamen immers na distillatie als eerste door de nek). Dat was een heel gevaarlijke manier van werken met vele explosies tot gevolg. De Stillman bepaalt tegenwoordig op basis van ervaring, hydrometer en temperatuur wanneer de schakelaar “om moet” (Calling the shots) om te zorgen dat alleen de Middle Cut in de drank terecht komt.

Cask no:

Het nummer van het vat waarin hij is gerijpt.

Cask strength

Whisky in de fles bevat meestal 40 volumeprocent alcohol, of een beetje meer. Heb je een whisky op cask strength, dan krijg je de whisky zoals die in het vat zit tijdens het rijpingsproces. Dat is meestal tussen de 60 en 65 procent.
Medewerkers lengen de whisky, na het rijpen in het vat, voordat deze gebotteld wordt, aan met water totdat het 40 tot ongeveer 46 procent alcohol bevat. Het percentage staat altijd op het etiket (bijvoorbeeld 40%) als ABV (alcohol by volume). Cask strength whisky lengt men niet aan maar gaat vanuit het vat zo in de fles in. Deze whisky is dus op ‘vat sterkte’ en bevat het alcoholpercentage van de whisky in het vat.

Prijsverschil

Cask strength whisky is duurder. Omdat ze niet wordt aangelengd met whisky kan de distilleerder minder flessen uit een vat halen. Een ander nadeel is dat bij whisky met een alcoholpercentage van bijvoorbeeld 62% de smaak van alcohol kan overheersen.
Een voordeel is dat de whisky in de puurste vorm gedronken kan worden. De drinker kan de whisky zelf mengen met water totdat het juiste percentage is bereikt.

Voorbeelden van Cask strength whisky zijn onder andere Blanton’s Straight from the Barrel (64,9%) en Aberlour a’Bunadh (a’Bunadh is Keltisch voor “terug naar de oorsprong”) Batch 56 (60,7%) en diverse Bruges producten.

Chill filtration / Chill filtering

Met Chill filtration verwijdert men residu (bezinksel) tijdens het maken van whisky. Chill betekent koud of afgekoeld. Men koelt de whisky sterk af.

Medewerkers halen de gekoelde whisky door een fijn filter, zodat het residu in het filter achterblijft.
De gefilterde whisky bevat geen residu meer, er kan er in de fles geen bezinksel meer neerslaan. De whisky wordt niet troebel wanneer men deze gekoeld serveert of wanneer men deze met water of ijs drinkt.

Er zijn distilleerderijen die met opzet niet filteren en dat ook op het etiket vermelden. Bij rokerige, peated whisky bijvoorbeeld zouden de rookdeeltjes uitgefilterd worden, wat de smaak van de whisky verandert. De distilleerder-specifieke smaak van de whisky van Aberlour, namelijk A’bunadh whisky, is niet chill filtered. Ook de Quarter Cask flessen van Laphroaig zijn dat niet.
De afkortingen die op het etiket gebruikt worden, zijn NCF (Non Chill-Filtered) en CF (Chill-Filtered).

Dechar / Rechar

Wanneer een houten vat voor het rijpen van whisky vier keer is gebruikt, is het ‘uitgeput’. Het hout heeft geen noemenswaardige invloed meer op de whisky die erin ligt opgeslagen. Deze vaten kunnen wel verjongd worden (in het Engels heet dit rejuvenation), wat het dechar/rechar proces genoemd wordt.  ‘Char’ dat hier gebruikt wordt, betekent koolstof.
Het proces bestaat uit twee stappen. Bij ‘dechar’ wordt eerst de bestaande verkoolde laag verwijderd (Engels: kool verwijderen: dechar).gebeurt bij temperaturen van 1400 graden Celsius. Daarna wordt het vat opnieuw gebrand (Engels: opnieuw verkolen: rechar). Tussen de vijf en tien procent van de whiskyvaten zijn op deze manier verjongd. Vaten verjongen gebeurt alleen wanneer er een tekort is aan (nieuwe) vaten.

Een neveneffect van rechar is dat de suikers, die in het hout zitten, worden gecarameliseerd. Daarmee wordt het vat weer bruikbaar.
De smaak van de Schotse whisky die uit dit soort verjongde vaten komt is Bourbon-achtig. Dit komt omdat na de verjonging het vat weer zijn pure smaak van gebrand eiken kan afgeven, zoals bij Bourbon. Sommigen vinden het niet terecht om de whisky, die op dit soort verjongde vaten is gerijpt, Schotse whisky te noemen, omdat de smaak te dicht in de buurt komt van Bourbon.

Dram

Je drinkt whisky per Dram. Het is de hoeveelheid die je voor een glas inschenkt. Dit is een erg rekbaar begrip. Een dram is voor velen de hoeveelheid whisky die je drinkt waarbij je je goed voelt. Het woord dram is afgeleid van een oud Grieks woord drachme – δραχμή. Dit was een gewicht van ongeveer 4,37 gram.
Een beginner kan whisky schenken tot aan het breedste punt van het glas. Daarmee heb je een nette middelgrote dram.
Dit geldt natuurlijk niet voor de tumbler (een breed, recht glas), maar voor de snifter (het glas op een pootje) of de Glencairn (het tulpvormige glas).

In de praktijk worden in verschillende landen in Europa verschillende hoeveelheden geschonken bij een “dram whisky”.
Amerika hanteert de fl.oz, ofwel de fluid ounce. Dit is in het metrische systeem 3,55 ml. Dat is amper een slok.
In Duitsland is de standaard maat voor een dram 20 ml. Men drinkt daar echter ook regelmatig  40 ml. Dat oogt beter wanneer de whisky geschonken wordt in een tumbler.

in:

Engeland is de dram tussen de 25 en 35 ml.
Ierland is een dram 35,5 ml.
Frankrijk is 30 ml gebruikelijk voor een dram.
Nederland is een dram whisky 35 ml.

Devil’s cut

Tijdens de rijping in het vat neemt, zeker bij hogere temperaturen in de zomer, de druk in het vat toe. De whisky probeert door de wand van het vat heen te penetreren (Angel’s share) om die druk weer gelijk te krijgen. Na het legen van het vat zit er nog een behoorlijk deel in de wand van het vat. Dat noemen we ‘Devil’s cut’. Er zijn verschillende technieken om (een deel er van) uit de wand te halen. Jim Beam bijvoorbeeld verwerkt het in hun ‘Devil’s Cut’ blend. Zie ook ‘Angel’s share’.

E105A Kleurstof

Er zijn meerdere redenen dat whisky zo mooi diep goud-bruin gekleurd is. De hoofdreden is dat het rijpingsproces zich afspeelt in gebrande vaten. De houten vaten worden van binnen in brand gestoken, waardoor de binnenkant verkoold is. Whisky die jarenlang rijpt in deze vaten krijgt daarmee een bruinige kleur.

Naast deze kleuring, voegen distilleerders regelmatig E105A toe aan hun whisky. Dit is caramel kleurstof. E105A bestaat uit pure caramel die ontstaat uit het verhitten van carbonhydraten (suiker). E105A kun je niet proeven en verandert dus niet de smaak van de whisky. Wanneer whisky E105A bevat, staat dit meestal op het etiket vermeld. Er kunnen twee redenen zijn waarom men E105A (caramel kleurstof) toevoegt aan whisky. Producenten gebruiken kleurstof om verschillende series van dezelfde soort whisky exact dezelfde kleur te geven. Dit heet het harmoniseren van de kleur.

De tweede reden is om whisky donkerder te maken. Dit is oorspronkelijk de bedoeling geweest van het toevoegen van caramel, want donkere whisky lijkt oudere whisky. Whisky die langer in het vat zit, wordt donkerder. Caramel zorgt voor het “donkerder is ouder is beter” effect. Of het harmoniseren van de kleur eigenlijk bedoeld is om de whisky beter te laten lijken blijft het geheim van de smid.

Flora en Fauna serie

Een bijzondere serie whisky’s die verschillen van karakter. Het gaat hier om distilleerderijen die allen in handen zijn van Diageo, die eigenlijk alleen maar malt voor Blends produceren maar óók één of enkele Single Malts op de markt hebben gebracht. Diageo doet dit om deze wat minder bekende merken te promoten bij het grote publiek. Er treden slechts af en toe wijzigingen op, als Diageo een distilleerderij aankoopt of af stoot. Voorbeelden zijn: Glen Spey, Strathmill, Linkwood, Teaninich, Glenlossie, Benrinnes, Blair Athol, Dailuaine.

Glen

Veel namen van whisky en van hun distilleerderijen hebben het woord Glen in zich, zoals Glenfiddich of The Glenlivet. Wat betekent dit woordje glen?

In Schotland en Ierland is een Glen de naam van een dal of vallei, zoals bijvoorbeeld Glen Coe; een grote vulkaanvallei in de Schotse Hooglanden. Vaak is die vallei ontstaan door een gletsjer. Daarom zijn glens meestal diep en erg lang en heeft de doorsnee de vorm van een U. Het woord Glen is te herleiden naar het Schots-Gallische en ook het Ierse woord glean. Det betekent smal dal.

Er zijn ook rivieren die het woord glen in zich hebben. Dan is de herkomst niet, zoals hierboven beschreven, verwant met een dal of vallei, maar heeft het te maken met het Welshe woord glan. Dit betekent schoon of puur.

Whisky wordt uit het vat meestal niet direct gebotteld – in de fles gedaan. Het alcoholpercentage van whisky uit het vat is vaak boven de 60%. Daarom wordt het gemengd met water, totdat het bijvoorbeeld 40% of 42,5% is. De keuze voor dit water bepaalt mede de uiteindelijke smaak van de whisky. Veel distilleerderijen zijn er trots op dat ze hun water betrekken uit een specifiek riviertje of uit een waterval in de buurt.

Glencairn

Glencairn Crystal uit Schotland heeft een prachtig whiskyglas gemaakt. Het heeft de vorm van een tulp omdat het glas van onderen bol is en van boven smal toeloopt. Dit type glas, ook wel Dram genoemd,  is het glas bij uitstek om Single Malt whisky in te drinken. Glencairn Crystal maakt overigens ook glazen van het type tumbler.

Doordat het glas van boven smal is, blijven de aroma’s en geuren beter in het glas hangen. Daardoor zijn de geuren en smaken beter te herkennen. Een enkele Single Malt heeft vaak erg veel geuren en smaken in zich. Daarom is dit glas zeer geschikt voor de Single Malt. Door de bolle onderkant van het glas is het makkelijk om de whisky in het glas te laten walsen (ronddraaien), waardoor meer geuren vrijkomen.
Dit glas, dat door vele Schotse en Ierse distilleerderijen van whisky wordt gebruikt en aanbevolen, is ook voor de gewone liefhebber een goede keus, zodat hij de geuren en smaken van de whisky goed kan ontdekken.

Independent bottlers

Independent bottlers zijn ondernemingen die in eigen beheer whisky van andere distilleerderijen bottelen en of blenden. Zij produceren dus zelf geen whisky, maar geven whisky’s van andere, vaak bekende, distilleerderijen een geheel nieuw jasje.

Jim Murray whisky bible


Jim is een hele grote man in de whisky wereld. Er komt ieder jaar een nieuwe uit. Duizenden whisky’s worden besproken.

Master distiller

Dé man binnen elke distilleerderij is de master distiller ofwel De Neus. Eindverantwoordelijk voor de producten.

Meer of meertje

Het Schotse woord voor meer of meertje is loch. Denk bijvoorbeeld aan Loch Ness.
 Een aantal whisky’s hebben het woord loch in hun naam.
Arran Lochranza
Campeltown Loch
Jura The Loch
Kilchoman Loch Gorm
Loch Lomond
Royal Lochnagar

Mothballed

Een stilgelegde distilleerderij die later wellicht weer is/wordt heropend.

NAS

Non Aged Statement. Iets mag pas whisky heten als het minimaal 3 jaar gerijpt is. Een jonge leeftijd op de fles staat slecht en verkoopt niet goed. Om die jonge leeftijd te verhullen staat er vaak een mooie tekst op de fles zoals Quarter Cask op de Laphroaig of Port Ruighe op de Talisker.

Neus (de)

Master distilleerder van de distilleerderij. Dé man in de organisatie.

Peat & Phenols (turf en fenolen)

Whisky bestaat uit water, graan en gist. Toch zijn er duizenden soorten met allemaal een andere complexiteit aan smaken. De oorzaak daarvan ligt uiteraard in het soort graan en bijvoorbeeld in de vaten waarin de whisky wordt gerijpt.
Ook turf speelt een grote rol. Van gerst wordt mout gemaakt door ze te laten kiemen of fermenteren. Daarna wordt deze mout gedroogd door ze boven brandend turf te verhitten.

Turf, in het Engels peat genoemd, wordt bijna overal in Engeland en Schotland aangetroffen. Een ‘peated hog’ is een veenlaag. Men graaft en snijdt (vaak nog met de hand). Men droogt het twee weken, waarna men het naar de distilleerderij brengt. Sommige distilleerderijen hebben eigen stukken grond voor hun turf. Turf brandt lang en gelijkmatig, met een constante temperatuur en rookontwikkeling. Dat is ideaal voor het drogen van mout. Veenmout is mout, die gedroogd is boven brandend veen.

In de rook die vrijkomt bij het verbranden van de gedroogde turf zitten bepaalde chemicaliën, fenolen (Engels: phenols) genoemd. De scheikundige formule is C₆H₅OH. Tijdens het mouten worden deze fenolen opgenomen in de gerst. Dit zorgt voor een specifieke smaak in de whisky.

Rokerig of niet?

De hoeveelheid phenols in whisky kan worden gemeten en uitgedrukt in PPM. Dit is de afkorting van Parts per Million. Hoe hoger het aantal deeltjes fenolen, hoe rokeriger de smaak van de whisky. De rooksmaak maakt een whisky uniek.
De hoeveelheid rookdeeltjes (phenols dus) die uiteindelijk in de whisky terechtkomen hangt af van drie factoren:

Hoelang de gerst werd blootgesteld tijdens het verwarmen en roken;
Hoeveel rook er bij het verbranden van de turf vrijkwam en
welke soort turf gebruikt werd.

Een distilleerderij zal altijd de PPM willen blijven meten, omdat de mout steeds dezelfde hoeveelheid deeltjes zal moeten hebben. Dit garandeert dat de smaak van elke nieuwe lading whisky niet afwijkt van de vorige.

Een handig lijstje!

Bunnahabhain (1-2)
Bruichladdich (3-4)
Springbank (7-8)
Benromach (8)
Ardmore (10-15)
Highland Park (20)
Bowmore (20-25)
Talisker (25-30)
Caol Ila (30-35)
Legaig (35)
Lagavulin (35-40)
Port Charlotte (40)
Laphroaig (40-43)
Ardbeg (55)
Longrow (55).

Proeven

De smaak van whisky wordt bepaald door een groot aantal verschillende factoren. De smaak wordt beïnvloed vanaf het groeien van het graan, via het drogen van de malt tot aan het rijpen in een houten vat.
Hieronder staan een aantal factoren die invloed uitoefenen op de smaak van whisky.

De graansoort. Bijvoorbeeld zoals gerst, maïs, rogge.
Het klimaat waarin het graan groeit. Zoals de temperatuur, zon, regen en de wind.
De omgeving. Natuurlijk de grond waarin het graan groeit, de omgeving zoals bijvoorbeeld vlak bij zee, wat een zilte smaak geeft.
De distillatietechniek. Soorten ketels (enkel Pot Still, dubbel Coffey Still), en het aantal keren distilleren.
De vaten. Meestal gemaakt van eiken. Ze bepalen 40 tot 80% van het uiteindelijke pallet van smaken van de whisky.
De houtrijping van de vaten. De ouderdom, houtsoort, wat erin gezeten heeft (bourbon, sherry, port, wijn).
Het wel of niet gebruiken van turf. Om te filteren of om de malt mee te drogen, wat de rokerige smaak geeft.
Het water dat wordt gebruikt in de distillatie. Bijvoorbeeld bronwater, smeltwater of door turfgrond gefilterd water.

Eindelozen combinaties!

De combinaties van bovenstaande factoren zijn eindeloos. Zo ontstaan enorm veel soorten whisky met elk een eigen smaak en karakter.

Mild en zacht. Smaken (termen) die daarbij horen: Zachte, ronde smaak, fluweel, subtiel en elegant.
Medium en granig. Graan, havermout, peer, abrikozen, honing, soms kruidig.
Vol en rijk. Intens, zoet, gedroogd fruit (zoals abrikoos, rozijnen), karamel en noten.
Krachtig en rokerig. Intens rokerig, haardvuur, eikenhout, soms ziltig, soms jodium.

Anderen delen de smaakprofielen van whisky anders in.

Licht en bloemig
Fruitig en kruidig
Rijk en rond
Vol en rokerig

Smaakprofielen

Deze profielen zijn goed vergelijkbaar met de vier die erboven genoemd worden.

Mild en zacht = licht en bloemig.
Medium en granig = fruitig en kruidig.
Vol en rijk = Rijk en rond.
Krachtig en rokerig = vol en rokerig.

Proeven wordt gedaan in stapjes. De tweede slok zal anders smaken dan de eerste en de derde weer anders dan de tweede. Neem daarom uitgebreid de tijd en houd de drank even in de mond. De verschillende smaken en karakteristieken van de whisky komen naar voren in verschillende delen van de mond en de tong. Het is leuk om notities te maken (tasting notes) om later terug te lezen en te vergelijken.

Ruiken

De neus van de whisky (nose) is het aroma dat geroken wordt. Tachtig tot negentig procent van het proeven wordt waargenomen via de reuk. We hebben vijf smaken, namelijk zoet, zout, bitter, zuur en hartig (unami). Voor de reuk zijn 34 soorten te onderscheiden!
Whisky die net uit de fles komt, heeft even nodig om open te komen. Wals eventueel de whisky rond in het glas. Neem de tijd om het pallet van geuren te laten binnenkomen. Sommige mensen voegen bij een single malt een druppeltje water toe. Dat maakt vaak nog meer geur los.

Rye whiskey 


is een whiskey met rogge als belangrijkste onderscheidende ingrediënt. Dit type whisky distilleert men voornamelijk in de Verenigde Staten (minimaal 51%) en Canada (minimaal 31%).

Saladin Box

Men gebruikt een Saladin Box voor het malten van graan. Het is een automatisch systeem om graan in beweging te houden. De Saladin Box bestaat uit een langwerpige bak van ongeveer 50 meter lang. Daarboven beweegt een arm heen en weer. Aan die arm hangen staven met schoepen (schroeven) naar beneden, die in het graan steken. Dit graan kan 60 tot 80 cm hoog in de bak liggen.
De schoepen in de bak zorgen er voor dat het graan twee tot drie keer per dag helemaal van onder naar boven geschept.

Men blaast tegelijkertijd op een mechanische wijze lucht door de bak, waardoor het fermenterende graan kan afkoelen. Dit mechanisme is uitgevonden en gebouwd door Charles Saladin aan het einde van de negentiende eeuw. De aanleiding voor het in beweging willen houden van het graan was dat de worteltjes die uit de korrels groeien in elkaar verstrikt raakten. Op deze manier bleef het graan goed bruikbaar. Het systeem wordt nog steeds gebruikt. De moderne variant heeft cilindervormige containers in plaats van rechthoekige bakken.

Het einde van het whisky woordenboek / whiskypedia over terminologie is in zicht. Ben je er nog? Begrijp je alles? Topper!

Single cask / single barrel

Een Single cask whisky (of single barrel whisky) is whisky die vanuit slechts één vat in een fles wordt gedaan (gebotteld). Vaak voegt een distilleerderij whisky’s die gerijpt hebben in meerdere vaten bij elkaar. Als de distiller whisky echter vanuit een bepaald vat apart bottelt, schrijft de distilleerder het vat nummer op het etiket.

Een “gewone” Single Malt, bijvoorbeeld, komt uit eenzelfde distilleerderij. Maar het eindproduct dat men bottelt kan uit verschillende vaten van diezelfde distilleerderij komen. Elk vat heeft zijn eigen unieke uitwerking op de smaak van de gerijpte whisky. Daarom zal elke fles uit een enkel vat zijn eigen karakter hebben.

Een distilleerderij, die een aantal Single cask whisky’s voert, is bijvoorbeeld Balvenie (12 jaar gerijpt in een Bourbon-vat, uitgekomen in 2013), of de Port Charlotte (14 jaar oude peated Single Malt). In Amerika komt de Single cask vaker voor dan in Schotland, waar het aanbod kleiner is.

Verschillende vaten mengen

Wanneer een distilleerderij whisky mengt dat op dezelfde manier is gestookt maar in verschillende vaten heeft gerijpt, is het voordeel dat de smaak en de kleur altijd exact hetzelfde is. De kwaliteit kan hiermee goed worden gegarandeerd.

Wanneer twee single cask whisky’s uit verschillende vaten naast elkaar worden gezet zal er verschil zijn. De kwaliteit per serie kan dus wel verschillen. Omdat een (bekende) distilleerder geen slecht product op de markt zal brengen, kun je er zeker van zijn dat je met een single cask een complexe en pure whisky koopt. Wanneer een vat leeg is, zal er nooit meer exact dezelfde single cask whisky komen zoals je die had, want elke vat is uniek.

Single grain

Men gebruikt geen gerst maar andere granen zoals mais, tarwe, rogge of een combinatie daarvan met een beetje gerst. Als het geheel uit één distilleerderij komt heet het single grain whisky, zoals bijvoorbeeld Port Dundas.

Single malt

Komt van één distilleerderij. Alles in de fles is op één plek gemaakt. Malt = Mout = Gerst dat op een bepaalde manier verwerkt is.
Gemaakt in KOPEREN Pot Still
Minimaal 3 jaar gerijpt op eiken houten vaten van max 700 liter
Minimaal 40 procent alcohol.

Slàinte – Schots en Iers voor gezondheid

Spreek uit: Slaantje. Hoe zeg je Proost in het Schots? Wat is de uitspraak van Slàinte? Whiskyliefhebbers wereldwijd gebruiken het om met elkaar te proosten. Dit is gegroeid dankzij de grote populariteit van Schotse whisky. Slàinte is een woord uit het Gaelic. Dit is een subgroep van een Keltische taal, die in Schotland en Ierland nog wordt gesproken. Dit dialect is in beide landen niet helemaal hetzelfde. Het Ierse woord is Sláinte en in het Schots-Gaelisch is het Slàinte. Het woord betekent letterlijk gezondheid en kan als toast worden gebruikt, om elkaar het beste te wensen tijdens een dronk. Slàinte in combinatie met mhath betekent goede gezondheid.

Snifter

We noemen de Snifter ook wel tulpglas. Het is eigenlijk een Glencairn op een steel met een aparte voet. Een Snifter wordt ook wel Taster genoemd. Ook hier is de onderkant van het glas bol en loopt deze van boven smaller toe. Geuren en smaakelementen komen door het walsen beter vrij en blijven langer in het glas, zodat je er goed van kunt genieten. De voet maakt het ook makkelijker om het glas vast te houden en de whisky te walsen.
De Snifter ziet er misschien wat minder mooi uit. Voor het ruiken en proeven van whisky zijn deze glazen echter zeer geschikt. Het zijn daarom ook erg geliefde glazen bij whiskykenners.

Tumbler

In (Amerikaanse) films zie je vaak dit type whiskyglas. Het glas is cilindervormig, vrij breed en heeft vaak een dikke bodem. In de afbeeldingen zie je dat ze van boven soms wijder lopen, soms evenwijdig en soms iets taps toelopen (maar niet veel).

Deze glazen zijn goed geschikt voor Amerikaanse whiskey. Hier kunnen makkelijk ijsklontjes in gedaan worden, wat nodig kan zijn omdat deze whiskey (vanwege de hoeveelheid maïs), zoeter is van smaak. Het Engelse werkwoord “to tumble” betekent tuimelen, en duidt op het laten kantelen van de ijsklontjes in het glas. Dit type glas is erg populair en houdt lekker vast in de hand.
Een nadeel van de vorm van de tumbler is dat de aroma’s van de whisky (of whiskey) makkelijker ontsnapt. Voor de alledaagse drinker is dat minder belangrijk. Bovendien is geur bij Amerikaanse whiskey minder belangrijk. De tumbler is mooi om te zien en vooral geschikt voor het drinken van whisky met ijs (zoals bourbon whiskey). Voor Single Malt is een ander type glas beter geschikt.

Vintage malt

Sommige single malts komen uit één jaar van distillatie: de vintage malts. Het jaartal staat op het etiket in plaats van de leeftijd.

Tot zover het whisky woordenboek / whiskypedia. We hopen dat je er iets van geleerd hebt. Vragen, opmerkingen, suggesties? Laat het ons weten.